به گزارش قدس آنلاین، سفر به مشهد و زیارت بارگاه منور علی ابن موسی‌الرضا (ع) را شاید بتوان آرزوی مشترک تمام ایرانی‌ها و به عبارت دقیق‌تر تمام شیعیان دانست زیرا زیارت علی ابن موسی‌الرضا(ع) که ثوابی معادل هزار حج برای آن ذکر شده سعادت دنیوی و اخروی را به دنبال خواهد داشت.
طبق آمارهای رسمی ماندگاری زائران در مشهد طی چند سال گذشته کاهش‌یافته و به سه روز رسیده است که مهم‌ترین دلیل آن موضوعات اقتصادی و به عبارت دقیق‌تر عدم توان پرداخت بهای اجاره یک‌شب اقامت در مشهد است.
اگرچه طی دهه‌های گذشته مسئولان رده‌های مختلف کشوری و استانی از تکریم زائران امام هشتم (ع) سخن گفته‌اند اما این مهم تا چند سال گذشته به‌صورت عملی محقق نشده بود و حالا گام‌های مهمی برای زیارت بدون دغدغه زائران برداشته است.
ساخت زائرشهر رضوی، ساخت زائرسراهای ارزان‌قیمت، برنامه‌ریزی برای سفرهای مبدأ به مبدأ و ارائه خدمات از آغاز تا پایان سفر به زائران، بخشی از این طرح‌ها استساخت زائرشهر رضوی، ساخت زائرسراهای ارزان‌قیمت، برنامه‌ریزی برای سفرهای مبدأ به مبدأ و ارائه خدمات از آغاز تا پایان سفر به زائران، بخشی از این طرح‌ها است که تاکنون برخی از آن‌ها به نتیجه رسیده و برخی نیز طی ماه‌های آینده محقق خواهد شد.
رسیدگی به امور زائران با تأکید مقام معظم رهبری در حکم انتصاب تولیت آستان قدس رضوی نیز باعث شد تا شتاب خدمت‌رسانی به زائران افزایش یابد و پروژه‌های مختلفی در این حوزه تعریف شود.
حالا یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های اقامتی کشور با عنوان«زائرشهر» رضوی در آستانه بهره‌برداری قرارگرفته و ساخت ۳۱ زائرسرای استانی نیز در مشهد آغازشده است. موضوعی که تأثیر بسیار زیادی در تسهیل شرایط زیارت آسان و بدون دغدغه برای همه ایرانیان، خصوصاً اقشار کم برخوردار ایجاد می‌کند.
به‌منظور اطلاع از آخرین وضعیت پروژه‌های این بخش با چند مسئول در این حوزه به گفتگو نشستیم.
بهره‌برداری از زائر شهر رضوی طی چند روز آینده
در همین رابطه معاون فنی و عمران موقوفات آستان قدس رضوی به اقدامات صورت گرفته برای تسهیل امر زیارت اشاره می‌کند و می‌گوید: مشهد به‌عنوان دومین کلان‌شهر کشور و یکی از بزرگ‌ترین کلان‌شهرهای مذهبی دنیا باید دارای زیرساخت‌های مناسب و درخور زائران داخلی و خارجی باشد.
خلیل اکبری می‌افزاید: در این راستا بعد از مطالعات مؤثر و در نظر گرفتن سفر بیش از ۲۷ میلیون زائر در سال به مشهد و میانگین ماندن زائران که حدود سه شبانه‌روز است، به این نتیجه رسیدیم وجود مکانی برای اسکان زائران بیشتر از همیشه موردنیاز است و مطالعاتی که در خردادماه سال ۹۵ انجام شد سرآغاز ساخت زائر شهری رضوی به دستور تولیت آستان قدس رضوی شد که عملیات عمرانی آن همچنان ادامه دارد.
یکی از دلایلی که برای احداث زائر شهر رضوی وجود داشت کمبود اقامتگاه‌های مناسب در مشهد استوی می‌افزاید: یکی دیگر از دلایلی که برای احداث زائر شهر رضوی وجود داشت کمبود اقامتگاه‌های مناسب در مشهد است. به‌جز هتل، اقامتگاه‌هایی مانند کمپ در مشهد برای اسکان زائران وجود دارد که این کمپ‌ها امکانات رفاهی در خور توجهی ندارند و تولیت آستان قدس رضوی این کمپ‌ها را در شان زائران نمی‌داند. ازاین‌رو به این نتیجه رسیدیم مجموعه‌ای به‌نام «زائر شهر رضوی» را راه‌اندازی کنیم تا بخشی از سرانه زائر به مشهد را پوشش دهد و مدت ماندگاری زائر نیز افزایش یابد.
معاون فنی آستان قدس رضوی به مکان این زائر شهر که در ابتدای شهرک طرق محدوده شهرداری منطقه هفت مشهد در حاشیه بزرگراه باغچه به مشهد است اشاره و تصریح می‌کند: ۶۵ درصد زائرانی که وارد این شهر می‌شوند با وسایل شخصی سفر کرده‌اند و دو راه اصلی برای ورود زائران به مشهد وجود دارد که یکی از مسیر محور نیشابور است که قسمت‌های مرکزی، جنوبی و شمال غرب را پوشش می‌دهد و یک محور قوچان که شمال را پوشش می‌دهد.
وی ادامه می‌دهد: همچنین از تعداد کل زائرانی که با وسایل شخصی به مشهد سفر می‌کنند ۶۵ درصد از محور باغچه وارد می‌شوند و به همین دلیل به این نتیجه رسیدیم زائر شهر را در این محدوده احداث کنیم.
وی تأکید می‌کند: در طراحی خود مواردی از قبیل آرامش، امکانات رفاهی کامل شامل سوئیت‌های مبله، فضای سبز و بازی برای کودکان، محلی برای اسکان وسایل نقلیه زائران و نزدیک بودن به خدمات شهری را در نظر گرفتیم.
وسعت ۳۵ هکتاری زائر شهر رضوی
اکبری در رابطه با مساحت این زائر شهر بیان می‌کند: زمین این زائر شهر ۳۵ هکتار مساحت دارد و واحدهای فاز یک و دو، دوطبقه است. یک سری واحدها به‌صورت سوئیت و یک سری به‌صورت سالن‌های هیئتی است که واحدهای سوئیتی فاز یک و دو هزار و ۴۰۰ واحد است. در فاز یک ۷۰۰ سوئیت و شش سالن وجود دارد که ظرفیت فاز یک، چهار هزار و ۵۰۰ نفر زائر است.
وی ادامه می‌دهد: واحدهای سوئیتی دارای مساحت‌های ۴۰ تا ۴۵ متری است و ظرفیت بین چهار تا پنج نفر را دارد. هر سوئیت شامل سرویس بهداشتی و یک آبدارخانه و یخچال است.
معاون فنی آستان قدس رضوی با بیان اینکه در روز میلاد امام رضا(ع) مرحله نخست زائر شهر رضوی افتتاح می‌شود ابراز می‌کند: ساخت واحدها به‌صورت پلکانی است و در مرحله اول ۱۰ بلوک را آماده افتتاح می‌کنیم و برای افتتاح کار ساختمانی‌اش به پایان می‌رسد.بر اساس پیش‌بینی‌ها حداقل سه بلوک تا چند روز دیگر تجهیز می‌شود تا در اختیار زائران قرار گیرد و در مراحل بعدی بقیه بلوک‌ها را تجهیز خواهیم کرد و امکانات این زائر شهر در حد یک شهرک است.
رعایت اصول فنی و اقتصاد مقاومتی در پروژه‌ها
وی در رابطه با مسائل عمرانی و فنی این زائر شهر اظهار می‌کند: در پروژه‌های آستان قدس تمامی آیین‌نامه‌های فنی رعایت شده و اقتصاد مقاومتی نیز مدنظر قرار دارد. نمای این بلوک‌ها با معماری ایرانی اسلامی مطابقت داشته و فضای داخلی و بیرونی به‌گونه‌ای طراحی‌شده است که زائر احساس خستگی نمی‌کند و فضای سبز خوبی را نیز در نظر گرفته‌ایم.
اکبری با اشاره به ساخت زائرسرا که یکی دیگر از پروژه‌های اسکان زائران است ابراز می‌کند: زائرسرا یکی دیگر از مکان‌های اسکان زائران است که در زمینی به مساحت هشت هکتار و گنجایش چهار هزار و ۵۰۰ نفر در حال ساخت است که امیدواریم تا چند ماه دیگر فاز یک آن به بهره‌برداری برسد.
تهیه طرح جامع زیارت
در ادامه تهیه گزارش به سراغ معاون هماهنگی امور زائران استانداری خراسان رضوی رفتیم تا در خصوص اقدامات صورت گرفته در حوزه رفاه زائران برایمان توضیحاتی را ارائه کند.
محمدحسن واحدی با بیان اینکه حدود دو سال و دو ماه از فعالیت جدی معاونت هماهنگی و مدیریت امور زائران استانداری خراسان رضوی می‌گذرد اظهار می‌کند: اولین اقدامی که در این مدت صورت گرفته، تهیه طرح جامع زیارت با ۱۰ راهبرد، ۳۹ سیاست، ۱۴۰ برنامه و ۸۲۵ پروژه به‌عنوان یک سند پنج‌ساله است که در شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان به تصویب رسید و از سال گذشته اجرای این برنامه شروع‌شده است.
وی می‌افزاید: از این تعداد پروژه در سال ۹۵، تعداد ۷۸ پروژه و امسال ۳۸ پروژه عملیاتی شده است که این طرح جامع چشم‌اندازی به نام «زیارت عارفانه، آسان، ارزان، باکیفیت، با ماندگاری زائر و تکریم زائر» برای ترویج و تثبیت فرهنگ رضوی با اثرگذاری در زندگی مردم را دنبال می‌کند.
معاون امور زائران استانداری خراسان رضوی تصریح می‌کند: این طرح جامع ۱۳ بسته اجرایی دارد که این تعداد بسته فرآیندها را به سمت چشم‌انداز نام برده راهنمایی می‌کند.
وی با بیان مثالی ادامه می‌دهد: بسته‌های اقتصاد و زیارت به بحث سوغات می‌پردازد و در این خصوص کارگروه مربوطه به ریاست معاونت اقتصادی استاندار تشکیل‌شده است و در آینده در این بخش سرمایه‌گذاری می‌شود و شهرک سوغات مراحل مقدماتی و طراحی خود را طی می‌کند و بعدازآن نمایشگاه دائمی سوغات زیارت مطرح است که دبیرخانه دائمی سوغات زیارت کشور در خراسان رضوی است.
واحدی در خصوص بسته اجرایی زیارت و فرهنگ بیان می‌کند: در آینده نزدیک رادیو زیارت به‌صورت آزمایشی افتتاح می‌شود و در سال‌های آینده نیز شبکه ملی زیارت که یک حرکت فرهنگی است، راه‌اندازی خواهد شد.
ایجاد مسیر ویژه برای زائران پیاده
وی در رابطه با بحث زیارت و زیر ساخت‌ها بیان می‌کند: در عرصه راه‌های استان، تعریف راه‌های ویژه زائران پیاده، پایگاه‌های امداد و نجات، افزایش کنترل و نظارت دوربین‌ها در جاده‌ها و افزایش مجتمع‌های بین راهی انجام گرفته است که این کار در جهت رفاه زائران همچنان ادامه دارد.
معاون امور زائران استانداری خراسان رضوی از تشکیل کارگروه زیارت و رسانه خبر می‌دهد و خاطر نشان می‌کند: در این بخش تمام رسانه‌های استان برای آموزش و فرهنگ سازی و ارتقاء فرهنگ میزبانی کمک خواهند کرد.
ساخت۳۰ زائرسرا ارزان‌قیمت در اطراف حرم مطهر پیش‌بینی‌شده استوی با اشاره به اینکه اولین مقوله‌ای که در بحث رفاه زائر اقدام شده است و بیشتر برای زائران کم‌درآمد و بی‌بضاعت در نظر گرفته‌شده بحث زائرسراها است خاطرنشان می‌کند: ساخت۳۰ زائرسرا ارزان‌قیمت در اطراف حرم مطهر پیش‌بینی‌شده است که توسط دولت و شهرداری مشهد زمین‌هایی به‌صورت رایگان در اختیار استان‌ها گذاشته‌شده و پروانه ساخت این زمین‌ها نیز به‌صورت رایگان توسط شهرداری به استان‌ها تقدیم شده است.
واحدی می‌افزاید: از این ۳۰ زائرسرا، هر زائرسرا مربوط به یک استان است که تحت نظر نماینده ولی‌فقیه آن استان، بحث خدمت به زائر و اسکان ارزان‌قیمت محقق می‌شود، همچنین دو زائر شهر در ورودی شهر مشهد در دستور کار قرارگرفته است که اولین زائر شهر توسط آستان قدس رضوی در منطقه طرق در حال ساخت است و فاز اول آن در دهه کرامت به بهره‌برداری می‌رسد.
وی ادامه می‌دهد: در آینده زائر شهری دیگری در سه‌راه فردوسی خواهیم داشت که این موارد نشان از اهمیت دادن به زائران کم برخوردار است.
معاون امور زائران استانداری خراسان رضوی تصریح می‌کند: یکی از بسته‌های اجرایی طرح زیارت، طرح مبدأ به مبدأ است که این طرح زیارت گروهی را رقم می‌زند.
وی ادامه می‌دهد: یکی از ویژگی‌های این طرح، تخفیف ۳۰ تا ۵۰ درصدی بوده و پیوست فرهنگی تورهای داخل مشهد برای آن‌ها پیش‌بینی‌شده است که تور حرم گردی یک نمونه آن است.
سفر رایگان زیارت اولی‌ها به مشهد
واحدی از طرح «مهر درخشان رضوی» نام می‌برد و می‌گوید: این طرح مربوط به زیارت اولی‌ها است که با کمک آستان قدس رضوی، کمیته امداد امام خمینی(ره) و بسیج انجام می‌شود و در هفته حدود سه تا چهار هزار نفر به مشهد مشرف می‌شوند و در سه روزی که اقامت دارند تمام خدمات به‌صورت رایگان به آن‌ها عرضه می‌شود و از سال گذشته حدود ۲۰۰ هزار نفر در قالب مهر درخشان رضوی به مشهد آمده‌اند.
وی اظهار می‌کند: یکی دیگر از اقداماتی که برای رفاه زائران در طول سال انجام می‌شود، مناسبت‌های مختلف در طول سال است که این معاونت با کمک ستادهای مختلف و همکاری دستگاه‌های اجرایی در این مناسبت‌ها، افزایش رفاه حال زائران را مدنظر قرار می‌دهد که برای مثال در ۲۸ صفر از حدود ۱۰ استان در حوزه امداد و نجات برای خراسان رضوی نیروی کمکی اعزام می‌شود و در ایام نوروز نیز حدود ۴۰۰ پلیس به استان ما می‌آیند.
معاون امور زائران استانداری خراسان رضوی با بیان اینکه در این حوزه با پاره‌ای از مشکلات مواجه هستیم بیان می‌کند: یکی از اساسی‌ترین مشکلات، ضعف در فرهنگ میزبانی است که برای ارتقاء فرهنگ میزبانی سامانه‌ای را به نام جهاد خدمت طراحی کرده‌ایم و کسانی که علاقمند به خدمت زائران هستند در این سامانه ثبت‌نام می‌کنند.
بودجه زیارت حذف شد
در ادامه تهیه گزارش به سراغ مدیرعامل بنیاد مرکزی زائر امام رضا(ع) که مسئولیت ساخت زائرسراهای استانی در مشهد را به عهده دارد هستم. حسین عابدی در خصوص آخرین وضعیت این پروژه‌ها می‌گوید: در راستای ایجاد امکانات مناسب برای زیارت زائران کم برخوردار، ساخت زائرسراهای استانی با همکاری نمایندگان ولی‌فقیه در استان‌ها و خیران از چند سال پیش آغازشده است.
در حال حاضر ۳ زائرسرا تکمیل و به بهره‌برداری رسیده و دیگر استان‌ها نیز مشغول انجام عملیات عمرانی زائرسرای خود هستندعابدی می‌افزاید: در حال حاضر ۳ زائرسرا تکمیل و به بهره‌برداری رسیده و دیگر استان‌ها نیز مشغول انجام عملیات عمرانی زائرسرای خود هستند.
وی می‌گوید: در این طرح زمین و پروانه رایگان توسط شهرداری مشهد به همه استان‌ها داده‌شده و پس از تکمیل وقف زائران همان استان می‌شود.
مدیرعامل بنیاد مرکزی زائر امام رضا (ع) خاطرنشان می‌کند: هزینه‌ای که قرار است در این زائرسراها از زائران به ازای هر شب اقامت گرفته شود بسیار اندک خواهد بود.
در این میان دولت طی سالیان گذشته بودجه‌ای را برای رسیدگی به امور زائران با نام زیارت تعریف کرده که متأسفانه در بودجه سال ۹۶ این ردیف تخصیص داده نشده است و عملاً دیگر هیچ اعتباری مستقیمی برای موضوع زیارت در کشور وجود ندارد.
امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی عضو هیئت‌رئیسه مجلس شورای اسلامی اخیراً به رسانه‌ها گفته است: دولت با اختصاص بودجه۲۰۱۷ به خراسان رضوی، بودجه زیارت را حذف کرده است، اما اگر بخواهیم بررسی کنیم، در جدول اعتبارات همیشه مشهد در رتبه دوم و بعد از تهران است و اختصاص ردیف زیارت، حاشیه شهر و ۲۰۱۷ از مجلس ایجاد شده و در دولت نبوده است.
وی بیان کرد: بودجه زیارت به هیچ شهری اختصاص داده نشده و فقط در برنامه ششم این موضوع آمده است، اما امسال چون ردیفی وجود ندارد، باید با عناوین دیگری این بودجه گرفته شود.
تخصیص بودجه زیارت موضوعی است که با توجه به حضور میلیونی زائران داخلی و خارجی در پایتخت معنوی کشور به نظر می‌رسد نیازی اساسی بوده و مسئولان باید توجه ویژه‌ای به آن داشته باشند.
نظر شما